در این مقاله قصد داریم موارد نیمه رسانا را به شما معرفی کنیم
از زمان مدرسه همه ما با موادی چون رسانا و نارسانا آشنا شدیم و میدانیم که مواد رسانا موادی هستند که برق را از خود عبور می دهند مانند فلزات، و مواد نارسانا برق را از خود عبور نمی دهند مانند پلاستیک و چوب.ولی امروزه مبحث جدید وجود دارد که عصر تازه ای را در الکترونیک آغاز کرده است.این مواد جدید حدفاصل میان رسانا و نارسانا هستند که میتوان با پیاده سازی فرایندهای خاصی رسانایی و نارسانایی این مواد را کنترل کرد،نام این مواد نیمه رسانا و یا نیمه هادّی است.
استفاده از مواد نیمه هادی و یا همان نیمه رسانا باعث شد تا قطعات الکترونیکی انقلابی وارد عرصه شود که برای همیشه دنیای الکترونیک را دگر گون کردند ،مانند ترانزیستورها و دیودها.موادنیمه رسانا موادی هستند که میتوان با فرایندهایی میزان رسانایی و نارسانایی آن ها را کنترل کرد.به عنوان مثال مقاوت های الکتریکی حساس به دما از مواد نیمه رسانا هستند که به تغییرات دما واکنش نشان میدهند و طراحی این مواد به گونه ای است که در دو مدل ارائه شده که امروزه به عنوان مقاوت های متغیر NTC و PTC می شناسیم که نوع NTC به گونه ای است که وقتی دما بالا می رود میزان مقاوت آن نیز پایین می آید ولی این روند برای PTC برعکس است ،یعنی هر چقدر دما بالاتر برود میزان مقاوت و اهم آن نیز بالاتر می رود.
این مثال یکی از کاربردهای بیشمار استفاده از مواد نیمه رسانا در الکترونیک است که اجازه میدهد کارهای زیادی انجام شود و قطعات پیچیده و پیشرفته تری ساخته شود و میتوان گفت عصری را که حال حاضر شاهد آن هستیم مدیون همین مواد نیمه رساناها هستند.پس اگر بخواهیم مواد نیمه رسانا را کوتاه و مختصر و مفید توضیح دهیم باید اینطور گفت که مواد نیمه رسانا و یا مواد نیمه هادی موادی هستند که نه رسانای کامل هستند و نه نارسانای کامل،میتوان با فرایندهای خاصی حالت رسانایی و نارسانایی این مواد را افزایش و یا کاهش داد.
مواد تشکیل دهنده نیمه رساناها کدامند ؟
خب در این بخش هم میخواهیم شما را با مواد نیمه رسانا آشنا کنیم که اصلا نام این مواد کدامند تا بتوانید بهتر بشناسید و اطلاعات شما بالاتر برود.برای اولین مثال بهتر است بدانید که سیلیسیم و ژرمانیوم دسته ای از مواد نیمه رسانا هستند که از این مواد بیشتر برای ساخت قطعات مانند دیودها و ترانزیستورها استفاده میشود.در کل مواد نیمه رسانا را میتوان به دسته های مثبت و منفی تقسیم کرد که به عنوان مثال ، مواد P( مثبت )،N ( منفی ) شناخته میشوند.وقتی که دو مواد نیمه رسانای PوN به هم متصل میشود فرایندهایی در سطح ملکولی و نانومتری اتفاق می افتد که با کنترل و دانش کافی از این فرایندها میتوان کارهای مختلفی انجام داد.
موادی دیگر وجود دارند که به مواد سرامیک معرف هستند که این نوع مواد نیز از نوع نیمه رسانا هستند که در ساخت قطعات الکترونیکی مورد استفاده قرار می گیرند.برخی از مود حساس به نور هستند که به عنوان سنسورهای نوری از آن ها استفاده می شود.مثال مواد نیمه رسانایی که به نور حساس است در محیط های تاریک و یا محیط های روشن رفتارهای متفاوتی از خود نشان می دهد که همین مورد باعث میشود بتوان سنسورهای نوری ایجاد کرد که میشود گفت نوعی استارت شروع ساخت دوربین ها بوده اند.
خب تا این بخش به صورت بسیار ساده و روان سعی کردیم شما را با مواد نیمه رسانا آشنا کنیم و در حال حاضر میدانید که مواد نیمه رسانا به چه موادی گفته میشود.ولی برای این که به صورت خیلی تخصصی این مواد را بشناسید باید به سراغ فیزیک بروید و مواد شناسی را مطالعه کنید.فیزیک حالت جامد برای این منظور بسیار مناسب است که چشم شما را به دنیای جدید باز میکند.
اگر از علاقه مندان به الکترونیک هستید و میخواهید که خیلی ساده ولی کامل الکترونیک را یاد بگیرید پیشنهاد میکنیم آموزش الکترونیک مقدماتی تا پیشرفته را ببینید.
همچنین برای اطلاع از آخرین دوره های آموزشی در کانال تلگرامی ما عضو شوید.