رله چیست؟

در این مقاله کوتاه میخواهیم در باره رله 5 پایه صحبت کنیم تا بیشتر این رله پر کاربرد را بشناسید.

رله ها یکی از قطعات بسیار پر کاربرد و مهم در الکترونیک هستند،یک رله در واقع یک کلید قطع و وصل است که با مغناطیس کار میکند و با استفاده از رله میتوان با ولتاژ بسیار کم مثلا 3 ولت و یا 5 ولت ، مدارات و دستگاه های با ولتاژ بالاتر را راه اندازی ( روشن و خاموش ) کرد. رله ها انواع زیادی دارند که برای مقاصد مختلف میتوان از آن ها استفاده کرد،ولی در این مقاله من میخوام یکی از پر کاربردترین نوع رله رو به شما معرفی کنم و شما رو با ساختار این رله آشنا کنم.

رله مد نظر ما یک رله 5 پایه است که در ساخت ماژول رله  و ماژول های  اینترنت اشیاء و همینطور برای روشن و خاموش کردن وسایل خانه مورد استفاده قرار می گیرد.رله 5 پایه که تصویر آن را در روبه رو مشاهده میکنید در ولتاژ های 3 ولت ، 5 ولت ، و یا 12 ولت و حتی با ولتاژ های بیشتر در بازار موجود است که قیمت مناسبی هم دارد. این نوع رله همان طور که گفته شد دارای 5 پایه است که دو تا از پایه ها برای روشن کردن خود رله می باشد و به این معنی که وقتی ولتاژ کاری رله به آن داده شود رله در حالت فعال قرار می گیرد. این که رله چه ولتاژ کاری دارد و به عبارتی چند ولت است و یا چند ولت برق را میتواند از خود عبور دهد بر روی بدنه رله نوشته شده است و شما با نگاه کردن به اطلاعات روی بدنه پی خواهید برد که رله چند ولتی است.

به دلیل ساختار بسیار مناسب و روان و همین طور ارزان قیمت بودن این نوع رله،از آن برای ساخت انواع ماژول رله استفاده می شود که یکی از استفاده های این رله ها در کنترل وسایل خانه با سیستم های مبتنی بر اینترنت اشیاء است. ولتاژ کم مورد نیاز برای راه اندازی رله ، قابل اطمینان در زمان کارکرد ، اندازه کوچک و امکان راه اندازی دستگاه های مختلف از مزایای رله های 5 پایه مد نظر ما در این مقاله است.

و اما شناخت ساختار داخلی و شناخت کامل رله

در ابتدا شماتیک رله 5 پایه را در تصویر زیر مشاهده کنید تا در ادامه توضیحات لازمه خدمت شما داده شود.

خب همان طور که در دیاگرام بالا مشاهده میکنید پایه های رله کاملا واضح است و در ادامه هم به ترتیب شماره که در تصویر مشاهده میکنید عملکرد پایه های رله را توضیح میدهیم.

پایه 1 ( com ) : این پایه به عنوان پایه مشترک مورد استفاده قرار می گیرد.وقتی به رله ولتاژ بدهیم ( ولتاژ کاری خود رله ) رله فعال می شود و اتصال این پایه با پایه NO  که همان پایه شماره 5 است برقرار می شود. وقتی هم ولتاژی به رله داده نشود رله در حالت خاموش بوده و ارتباط پایه 1 با 5 قطع است. NO مخفف عبارت ( Normaly open ) است.

پایه های 2 و 3 : این دو پایه ،پایه های اعمال ولتاژ به رله است،برای این که رله در حالت فعال قرار بگیرد باید به این پایه ولتاژ کاری رله را اعمال کنید.این که ولتاژ کاری رله چه مقداری است روی بدنه رله نوشته شده است. به عنوان مثال در تصویر بالا از سمت راست اولین تصویر، میتوانید اطلاعات رله را شاهده کنید که کاملا واضح است. در پایین نوشته های رله عبارات ( SRD-05vDC-SL-C) را مشاهده میکنید که به کدهای دیگر کاری نداریم ولی عبارت 05VDC یعنی ولتاژ 5 ولت DC،به این معنی که این رله برای کار کردن نیاز به 5 ولت دارد و به اصطلاح رله 5 ولتی است.  همچنین این رله همان طور که در روی بدنه می بینید میتواند 260 ولت AC تا 10 آمپر را هدایت کند.برای راه اندازی رله کافی است ولتاژ مورد نیاز را به پایه های 2 و 3 اعمال کنید مثلا سیم مثبت را به 2 و منفی را به 3 که البته برعکس هم میتوانید وصل کنید تفاوتی ندارد.وقتی به رله ولتاژی اعمال کنید یک صدایی از داخل رله شنیده میشود که نشان از کار کرد رله است. توجه کنید که نباید ولتاژی بیشتر از ولتاژ کاری رله به آن وصل کنید چون سیم پیچ یا Coil ( کویل ) رله داغ کرده و می سوزد.

پایه  شماره 4 : این پایه یکی از پایه هایی است که جهت اتصال به دستگاهی که میخواهیم آن را راه اندازی کنیم مورد استفاده قرار می گیرد.وقتی رله خاموش است و ولتاژ به آن اعمال نشده است ارتباط پایه com یا همان پایه 1، با پایه 4 برقرار است ولی وقتی ولتاژ به رله اعمال شود،ارتباط پایه 1 با این پایه قطع می شود و با پایه بعدی یعنی پایه شماره 5 برقرار می گردد. عبارت NC مخفف ( Normaly close ) است.

پایه شماره 5 : این پایه هم وقتی رله خاموش است ارتباطش با پایه 1 قطع است و وقتی ولتاژ به رله داده شده و رله روشن شود در این حالت ارتباط این پایه با پایه 1 یا همان COM برقرار می شود. همان طور که در بالا هم اشاره شد NO مخفف عبارت  Normaly open است.برای درک بهتر عملکرد رله پیشنهاد میکنم که به تصویر زیر توجه بفرمایید.

 خب با توجه به تصویر متحرک بالا و اطلاعاتی که در این مقاله کوتاه مطالعه کردید،در حال حاضر رله 5 پایه را به خوبی می شناسید و یاد گرفتید که عملکرد رله چگونه است. این که رله 5 پایه کاربردهای زیادی دارد یکی از دلایلش این است که هم با دادن ولتاژ به رله و روشن کردن رله میتوانید یک دستگاه را راه اندازی کنید و هم با خاموش کردن رله بازهم می توانید یک دستگاه را راه اندازی کنید.

کافی است که بنابر نیاز ارتباط یکی از پایه های COM و NO  و یا NC را برقرار کنید.مثلا اگر میخواید وقتی یک رله برقش قطع شد و در حالت خاموش قرار گرفت یک دستگاه روشن شود کافی است رله را به عنوان کلید قطع و وصل دستگاه قرار دهید و سیم دستگاه مورد نظر را به پایه های 1 COM و NC متصل کنید.در این حالت وقتی ولتاژ به رله اعمال شود و رله روشن شود دستگاه خاموش شده و وقتی رله خاموش شود دستگاه روشن خواهد شد و برعکس رله عمل میکند. ( برای یادگیری چگونگی تست رله پیشنهاد میکنم که حتما ویدیوی زیر را مشاهده بفرمایید.

Widget not in any sidebars

امیدوارم که این مقاله و آموزش در مورد رله 5 پایه براتون مفید بوده باشه و بتونید با این شناخت،به خوبی از رله استفاده کنید.منتظر نظرات و کامنت های سازنده شما عزیزان هستیم.

برای دریافت جدیدترین آموزش های رایگان الکترونیک ایمیل خود را وارد کنید تا جدیدترین آموزش های کاربردی را در ایمیل خود دریافت نمایید.